Ετικέτα: Προσωπογραφίες

Ο συνταξιούχος καπετάνιος Γιάννης Γιαπαλάκης, από τα Βριλήσσια, ζωγραφίζει σε όλη τη ζωή του, ούτε μια μέρα δεν πέρασε χωρίς να πιάσει το πινέλο στα χέρια του. Στο δημοτικό ζωγράφιζε τα σκηνικά των σχολικών γιορτών, στο γυμνάσιο έπαιρνε 20άρια στο μάθημα των Καλλιτεχνικών, στα καράβια ζωγράφιζε τις μαγικές εικόνες που αντίκριζε στους ωκεανούς.

Το 1912 είχε φτάσει στην Κάρπαθο το ιταλικό πολεμικό πλοίο Ρεγγίνα Μαργκερίτα, το οποίο όταν φούνταρε την άγκυρα έπεσε και η αλυσίδα που τη συγκρατούσε μέσα στο νερό, επειδή δεν την είχαν δεμένη καλά. Ο Ιταλός ναύαρχος που επέβαινε στο καράβι ζήτησε αμέσως τη βοήθεια των κατοίκων του νησιού για να ανασύρουν την άγκυρα.

Ο αυτοδίδακτος ιστορικός και δημοσιογράφος Νίκος Παπαγεωργίου, με καταγωγή από το χωριό Σέρβου της Γορτυνίας, που ζει στο Χαλάνδρι, γράφει επί 34 συνεχή χρόνια στην τοπική εφημερίδα «Γορτυνία» μικρές ιστορίες και περιστατικά από τη ζωή του Κολοκοτρώνη. Μέχρι σήμερα έχει γράψει 1.370 ιστορίες και συνεχίζει παρά τα 90 χρόνια του.

Το 1942, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ένα 13χρονο παιδί στην Τρίπολη διέσωσε με κίνδυνο της ζωής του τα οστά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Τα είχαν πετάξει οι Ιταλοί κατακτητές σε αντίποινα, επειδή τόλμησαν οι Τριπολιτσιώτες να γιορτάσουν την επέτειο της 25ης Μαρτίου, παρά την αυστηρή απαγόρευση των κατοχικών δυνάμεων. Ο άνθρωπος αυτός, που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή, μα; περιέγραψε την εκπληκτική αυτή ιστορία με τρόπο που κόβει κυριολεκτικά την ανάσα.

Ο Μανώλης Ρασούλης είχε τη μαγική ικανότητα να συμπυκνώνει τη ζωή των Ελλήνων σε λίγα λόγια. «Όποιος χάνει το μέτρο παίρνει μέτρα» είπε σε μια εκδήλωση λίγες μέρες πριν πεθάνει, αναφερόμενος στην κρίση που μαστίζει τη χώρα μας. Τακτοποιούσε τη λαϊκή σκέψη με ένα μόνο στιχάκι και την αποσπούσε από την απεραντολογία και τη φλυαρία που διακρίνει τη φυλή μας. Οι στίχοι του διέπονταν από αυστηρή λιτότητα και δεν μπορούσες να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις ούτε ένα κόμμα χωρίς να τους καταστρέψεις.

«Τα κολοκοτρωναίικα τραγούδια πέρασαν μέσα μου χωρίς να το καταλάβω. Όλοι τραγουδούσαν στο χωριό μου, το ίδιο και στο σπίτι μου. Η μάνα μου έλεγε: Το βράδυ θα πάμε να χαιρετήσουμε τον θείο σου, κοίτα μη δεν τραγουδήσεις. Θα σου δώσω κι ένα τάλιρο. Άμα δεν λυνόταν η σιωπή και η ντροπή μου, ξανάλεγε: Κοίτα μη δε χορέψεις, θα με ντροπιάσεις. Άντε ένα δεκάρικο».

«Όταν η κόρη μου πήρε 10 στο δημοτικό τής έκανα δώρο ένα σκυλάκι κόκερ κι από τότε άρχισε ο μεγάλος έρωτάς μου για τα ζώα. Μετά από λίγο καιρό αγόρασα λυκόσκυλα, ροντβάιλερ, λαμπαντόρ, γιορκσάιρ, γάτες, κότες, περιστέρια, χήνες, παγώνια. Αγόρασα κι ένα κτήμα για να τα στεγάσω, γιατί δεν χωρούσαν πλέον πουθενά».

Στη Λευκωσία της Κύπρου υπάρχει ένα παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο δίπλα στα οχυρωματικά τσουβάλια και βαρέλια, που χωρίζουν το ελεύθερο από το κατεχόμενο τμήμα της πόλης. Το έχει ανοίξει ο Θοδωρής Ντίσιος από την Κρύα Βρύση Γιαννιτσών, ο οποίος αρχικά σπούδασε στη Γερμανία και μετά πήγε στην Κύπρο ως εργαζόμενος πολυεθνικής εταιρείας.

«Μικρό παιδάκι του δημοτικού είδα έναν γεί­τονα που εκπαίδευε περιστέρια. Τα έλεγε βούτες, επειδή ανέβαιναν πολύ ψηλά και μετά βουτάγανε κάτω με κάθετη εφόρμηση. Μου άρεσε το θέαμα και η βουή που έκαναν κατεβαίνο­ντας. Λίγο πριν φτάσουν στον περιστερώνα άνοιγαν τα φτερά τους κι έκοβαν ταχύτητα. Μερικά δεν προ­λάβαιναν να σταματήσουν και σκοτώνονταν στο πλακόστρωτο».

Είναι τόσοι πολλοί οι νέοι επιστήμονες που φεύγουν από την Ελλάδα για να εργαστούν στο εξωτερικό, που αποτελεί είδηση η επιμονή μερικών να παραμείνουν και να επενδύσουν στην πατρίδα τους.

Ο Κολοκοτρώνης πέθανε στην Αθήνα στις 3 Φεβρουαρίου 1843. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης της σωρού του σε λαϊκό προσκύνημα, άγνωστος καλλιτέχνης αποτύπωσε επάνω στο νεκρικό κρεβάτι τη μορφή του σε γύψινο εκμαγείο. Με αυτό τον τρόπο διασώθηκαν πιστά και με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του προσώπου του Γέρου του Μοριά. Το ιστορικό και πολύτιμο αυτό εκμαγείο φυλάσσεται στο Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Σε μια αγροικία της Ριτσώνας, κοντά στη Χαλκίδα, έχει το εργαστήριο του ο Γιώργος Αποστολάκης, ο οποίος κατασκευάζει με τελετουργικό τρόπο ένα σπάνιο καλαμένιο μουσικό όργανο, που λέγεται νέυ και βγάζει ζεστό και βραχνό ήχο. Το όργανο αυτό έχει τις ρίζες του στην Εγγύς Ανατολή και δίνει ιδιαίτερη ποιότητα στην ελληνική παραδοσιακή μουσική.

Έχουν περάσει 86 χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη η καθημερινή ελληνόφωνη εφημερίδα Απογευματινή. Μαζί με την τουρκική Τζουμχουριέτ αποτελούν τις παλαιότερες σε ηλικία εφημερίδες της Τουρκίας. Το 1920 η Απογευματινή πουλούσε 30.000 φύλλα, περισσότερα από τις τουρκικές εφημερίδες της εποχής, καθώς οι Ρωμιοί ήταν πολλοί και διάβαζαν συχνά εφημερίδες λόγω υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Σήμερα πουλάει 600 φύλλα, εκ των οποίων το 90% στην Κωνσταντινούπολη και τα υπόλοιπα σε μερακλήδες στην Ελλάδα. Καθώς ο αριθμός των ελληνόφωνων οικογενειών της Πόλης είναι περίπου ίσος με το τιράζ της Απογευματινής, θα μπορούσε αυτή η εφημερίδα να συμπεριληφθεί στο βιβλίο Γκίνες, αφού διαβάζεται από το 99,9% των εν δυνάμει αναγνωστών της.

«Μα πόσο ηλίθιοι είναι αυτοί που μας κυβερνούν; Έχουν πάει κατά διαβόλου αυτή τη χώρα. Το ξέρω, είναι βαρύ αυτό που λέω, αλλά δυστυχώς έτσι είναι. Καταντήσαμε να εισάγουμε τα πιο πολλά προϊόντα απ’ έξω. Ακόμα και στο Λουτρό Σφακίων, ένα τόσο δα χωριουδάκι, που δεν έχει δρόμο και πας εκεί μόνο από τη θάλασσα, πουλάνε μέλι από την Αργεντινή, τη στιγμή που το δικό τους μέλι μένει απούλητο».

Ο Μύρων Λαγουβάρδος, από τους Αποστόλους Αμαρίου Ρεθύμνου, σπούδασε φαρμακοποιός στην Τεργέστη και προτίμησε να ζήσει μόνιμα εκεί, επειδή μαγεύτηκε από την ομορφιά της και τον πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα της. Το επάγγελμα του φαρμακοποιού δεν το άσκησε καθόλου, αλλά προτίμησε να ανοίξει ένα εξαιρετικό ελληνικό εστιατόριο, το οποίο αποτελεί κέντρο κρητικής γευσιγνωσίας και «γευσιλογίας». Πολλά από τα υλικά μαγειρικής που χρησιμοποιεί έρχονται κατευθείαν από την Κρήτη και είναι ιδιαίτερα δημοφιλή ανάμεσα στους πελάτες του, αρκετοί εκ των οποίων είναι γνωστοί Ιταλοί πολιτικοί και καλλιτέχνες.

Στις αρχές του 18ου αιώνα πολλοί δραστήριοι και ασυμβίβαστοι με τους Οθωμανούς Έλληνες μετανάστευσαν από τα Επτάνησα και την υπόλοιπη υπόδουλη Ελλάδα στην Τεργέστη, όπου δημιούργησαν μεγάλες εμπορικές και ναυτιλιακές επιχειρήσεις και μεσουράνησαν στην ιταλική και διεθνή οικονομία. Από εκεί ενίσχυσαν αποφασιστικά την επανάσταση του 1821, αλλά και πρόσφεραν τεράστιο φιλανθρωπικό έργο στην πόλη που τους έδωσε καταφύγιο. Σήμερα η ελληνική κοινότητα απαριθμεί μόνο 800 μέλη και δεν έχει πλέον την οικονομική ισχύ του παρελθόντος. Διατηρεί όμως την αίγλη της και χαίρει μεγάλης εκτίμησης στην τοπική κοινωνία.

«Έχω γραμμένα δεκαπέντε βιβλία και άλλα τέσσερα που περιέχουν τα άρθρα μου σε εφημερίδες. Δεν τα βγάζω όλα στο εμπόριο, γιατί πόσα να πουλήσω, είκοσι, τριάντα; Αρκούμαι να τα δακτυλογραφώ και μετά να δίνω από ένα φωτοτυπημένο αντίγραφο σε κάθε παιδί μου και σε μερικούς φίλους».

«Ο πατέρας μου έχει πάθος με τα βουνά και τα χιόνια. Από μωρό σαράντα ημερών με κουβαλούσε στους ώμους και με πήγαινε σε ψηλές κορυφές. Η μητέρα μου δεν το ήθελε αυτό, αλλά έκανε υπομονή, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Έτσι κι εγώ απόκτησα το ίδιο πάθος. Ακό­μα και η γυναίκα μου πέρασε από εξετάσεις πριν την παντρευτώ, έπρεπε πρώτα να αγα­πήσει το χιόνι και να μάθει σκι».

«Το πρωί μαζεύουμε ρίγανη, ψαθόχορτο, ξύλα και άλλα υλικά που επεξεργαζόμαστε στα εργαστήρια. Μετά κάποιος παίζει φλάουτο στο δάσος κι εμείς κλείνουμε τα μάτια και περπατάμε σε ένα μονοπάτι ανάμεσα σε δυο σχοινιά ακολουθώντας τον ήχο του».

Κωστής Φουντουλάκης ξεκίνησε να μαθαίνει την τέχνη του σαμαρά δίπλα στον Γιώργη Τσαχάκη στην Αγία Γαλήνη, στο εργαστήρι του οποίου δούλευαν 5-6 άτομα. Όταν, όμως, στην κατοχή οι Εγγλέζοι άρχισαν να βομβαρδίζουν τους Γερμανούς στο λιμάνι, η μάνα του φοβήθηκε μην σκοτωθούν τα κοπέλια της και τα πήγε στο χωριό Αποδούλου, στην ενδοχώρα της επαρχίας Αμαρίου, για να γλιτώσουν. Εκεί είχε το εργαστήρι του ο σαμαράς Νικόλας Ριζικιανός, στη δούλεψη του οποίου μπήκε αμέσως ως μαθητευόμενος ο Κωστής Φουντουλάκης.