"Η πρώτη ιδέα να δημιουργήσουμε την Εθελοντική Ομάδα ξεκίνησε το 2007, με τις φωτιές στην Πελοπόννησο. Μετά από λίγο καιρό δημιουργήσαμε μια ομάδα εθελοντικής πυροπροστασίας, με σκοπό να παρατηρούμε τα δάση και να ειδοποιούμε την Πυροσβεστική Υπηρεσία μόλις δούμε κάποια φωτιά. Έτσι γεννήθηκε η πρώτη δράση μας την οποία ονομάσαμε: Χαρίζω μια μέρα μου στο δάσος".

Αφήστε το στο ταμείο

Ο Ηλίας Τσολακίδης μας ξεδιπλώνει με μοναδικό τρόπο τη ραγδαία εξέλιξη της Εθελοντικής Ομάδας Πιερίας, της οποίας η δημιουργία προήλθε από δική του ιδέα. Είναι τεχνικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου Αθλητικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κολωνίας, αλλά πηγαινοέρχεται συνέχεια στην Κατερίνη για να βοηθά στους σκοπούς της Εθελοντικής Ομάδας.
Το καλοκαίρι του 2008 προσφέρθηκαν να φυλάξουν βάρδιες στον Όλυμπο διακόσιες δώδεκα οικογένειες και το καλοκαίρι του 2011 πάνω από πεντακόσιες. Η κάθε οικογένεια επέλεγε την ημέρα και την ώρα που μπορεί να βοηθήσει μέσω ειδικού διαδικτυακού προγράμματος.

Το φθινόπωρο του 2008, που σταμάτησαν οι φωτιές, παρουσιάστηκε κενό δράσης και τα μέλη της Εθελοντικής Ομάδας άρχισαν να προβληματίζονται πού αλλού μπορούν να προσφέρουν. Τότε το γάλα στοίχιζε σχεδόν 1,5 ευρώ το λίτρο στα σούπερ μάρκετ, τιμή αδικαιολόγητα υψηλή.

"Αποφασίσαμε όταν πηγαίνουμε για ψώνια να διαλέγουμε το πιο ακριβό γάλα και πριν το πληρώσουμε να ρωτάμε πόσο κάνει. Μόλις ακούμε την τιμή να λέμε: Α, μου φαίνεται ακριβό αυτό, δεν το θέλω, και να το αφήνουμε στο ταμείο. Τα σούπερ μάρκετ αναγκάστηκαν μετά από λίγες ημέρες να πουν στον παραγωγό: Δεν μπορούμε να πηγαινοφέρνουμε το γάλα σου στο ψυγείο, θα χαλάσει. Πάρε πίσω τα μπουκάλια, δεν θέλουμε άλλο δικό σου γάλα. Μέσα σε μία εβδομάδα, το γάλα από 1,40 πήγε στα 98 λεπτά. Με μια απλή κίνηση, πετύχαμε αυτή την αλλαγή. Το κυριότερο είναι ότι κερδίσαμε την εμπιστοσύνη του κόσμου και ξυπνήσαμε την καταναλωτική του συνείδηση. Μετά το γάλα, συνεχίσαμε παρόμοιες παρεμβάσεις στα σούπερ μάρκετ και με άλλα προϊόντα".

Μετά την επιτυχία της δράσης "Αφήστε το στο ταμείο", η εθελοντική ομάδα Πιερίας αποφάσισε να αγωνιστεί για την προστασία του Ολύμπου από την αυθαίρετη δόμηση και άλλες παράνομες παρεμβάσεις.
"Μέχρι τότε όλα ήταν χύμα και μπορούσε ο καθένας να παραβιάσει εύκολα ή λαδώνοντας τους υποτυπώδεις κανόνες. Φοβόμαστε ότι η ανάπτυξη θα σκοτώσει τον μύθο. Ο Όλυμπος είναι ένας ναός της ιστορίας. Βεβαίως και δεν επιδιώκουμε να μπει στη γυάλα, θέλουμε να είναι επισκέψιμος, αλλά με κανόνες, όπως συμβαίνει στους ναούς. Αυτό το καθήκον καταλάβαμε ότι δεν πρέπει να το εμπιστευτούμε στον πατριωτισμό των πολιτικών, γι’ αυτό δημιουργήσαμε τη δράση Όλυμπος".

Οι αρχές μας πολέμησαν

Μέχρι τη δράση με τα ακριβά γάλατα όλα πήγαιναν καλά - ακόμα και ο νομάρχης βράβευσε την Εθελοντική Ομάδα. Όταν, όμως, η Ομάδα ασχολήθηκε με τον Όλυμπο, βγήκαν τα μαχαίρια γιατί ακούστηκαν ονόματα και άρχισε ο πόλεμος. "Σχεδόν σύσσωμη η πολιτική ηγεσία της περιοχής ζητούσε μέχρι και την κατάργηση του αρχαιολογικού νόμου του 1980 της Μελίνας Μερκούρη, που προστατεύει τον Όλυμπο. Με ψευδείς δηλώσεις, ο δήμαρχος Δίου-Ολύμπου παραπληροφορούσε την τοπική κοινωνία, με στόχο να εξαγριώσει τους πολίτες και να τους στρέψει εναντίον μας. Έλεγε ότι τα τελευταία χρόνια είχε εκδοθεί μόνο μία οικοδομική άδεια και γι' αυτό ρήμαξε ο τόπος. Εμείς, όμως, πήγαμε στην Πολεοδομία και διαπιστώσαμε ότι στα τελευταία τέσσερα χρόνια είχαν εκδοθεί πάνω από χίλιες άδειες".

Οι κρατικές αρχές της Πιερίας δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι την Εθελοντική Ομάδα. Ο Δήμαρχος Κατερίνης κατέθεσε το 2009 μήνυση στον Ηλία Τσολακίδη, όταν ο τελευταίος καυτηρίασε δημοσίως τη δημοτική πολιτική πρασίνου. Ο Δήμαρχος έχασε τη δίκη, ενώ επιτόπου στο δικαστήριο δημιουργήθηκε μια καινούργια δράση με την ονομασία: "Αφορά  και μένα", με βάση την οποία οι πολίτες αναδεικνύουν επώνυμα στο Διαδίκτυο τα κακώς κείμενα της πόλης τους.

"Ότι κι αν κάνει ο Δήμαρχος δεν μπορεί να κρύψει την αλήθεια. Η Κατερίνη έχει υποστεί τρομερή τσιμεντοποίηση και αποτελεί ντροπή που δεν έχει ούτε έναν ποδηλατόδρομο, αν και είναι η πιο επίπεδη πόλη της χώρας! Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν χάσει τη ζωή τους τέσσερις ποδηλάτες, επειδή οι κάτοικοι χρησιμοποιούν περισσότερο το ποδήλατο λόγω της οικονομικής κρίσης. Οι άδικοι θάνατοι μας ανάγκασαν να ξεκινήσουμε μια ακόμα δράση, που τη λέμε: Ποδηλατώ για την πόλη μου. Οι δράσεις μας είναι πάνω από είκοσι και συνεχώς αυξάνονται".

Δεν πληρώνω

Μετά τον Όλυμπο, τον Σεπτέμβριο του 2009, η Εθελοντική Ομάδα έβαλε εμπρός τη δράση "Δεν πληρώνω", επειδή στο τμήμα της Εθνικής Οδού που διέρχεται από τον νομό Πιερίας υπήρχαν τέσσερις σταθμοί διοδίων. Εκατό αυτοκίνητα που οδηγούσαν εθελοντές σταμάτησαν στα διόδια Λεπτοκαρυάς και επέδωσαν ειδική μελέτη, στην οποία αποδεικνυόταν ότι είναι παράνομη η λειτουργία του συγκεκριμένου σταθμού. Έτσι άναψε η σπίθα του κινήματος κατά των διοδίων, που γρήγορα επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Η δράση κατά των διοδίων έγινε αιτία να γίνουν συζητήσεις στην Εθελοντική Ομάδα. "Μερικοί πρότειναν να μην πάμε κόντρα στο κράτος και να αναπτύσσουμε δράσεις που θα τους έχουμε όλους με το μέρος μας, όπως η φύλαξη του Ολύμπου, δηλαδή να είμαστε μόνο νεροκουβαλητές. Όταν, όμως, οι πυροσβέστες δεν θα έχουν αρβύλες να φορέσουν ή δεν θα υπάρχουν καθόλου πυροσβέστες, εμείς δεν θα πούμε τίποτα; Τελικά, επικράτησε με συντριπτική πλειοψηφία η άποψη να κάνουμε και ρήξεις όταν κριθεί απαραίτητο".

Όχι στα κόμματα

Η Εθελοντική Ομάδα Πιερίας μοιάζει με μια μεγάλη ομπρέλα, κάτω από την οποία στεγάζονται πολλές μικρές υποομάδες, η κάθε μία από τις οποίες αντιπροσωπεύει μία δράση. Η κάθε υποομάδα έχει δική της Συντονιστική Επιτροπή, στην οποία δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν άτομα με οποιαδήποτε κομματική ταυτότητα. Οι κομματικά ενταγμένοι μπορούν να προσφέρουν απλή βοήθεια ως μέλη, αλλά έως εκεί.

Η Εθελοντική Ομάδα διαφυλάσσει ως κόρη οφθαλμού την πολιτική της ανεξαρτησία και αρνείται να διαχειριστεί χρήματα ή να δεχτεί οποιαδήποτε οικονομική ενίσχυση, ενώ οι υλικές ανάγκες των δράσεών της καλύπτονται από τα ίδια τα μέλη της. Επίσης, αρνείται να οργανωθεί στη βάση ενός κλασικού συλλόγου, σωματείου ή ΜΚΟ, ενώ δεν έχει γραφεία ούτε διαθέτει καταστατικό και Διοικητικό Συμβούλιο. Μόνο την ιστοσελίδα www.otoposmou.gr  έχουν και μια χάρτα αρχών, που την τηρούν ευλαβικά.

Η παραπάνω οργανωτική δομή της Εθελοντικής Ομάδας δεν σημαίνει ότι είναι ένα ακυβέρνητο καράβι, που θα βουλιάξει στην πρώτη φουρτούνα. Ανάμεσα στα τρεισήμισι χιλιάδες ενεργά μέλη της υπάρχουν ισχυρές προσωπικότητες, που την τροφοδοτούν με αντισώματα για να αντέξει στα εξωτερικά εμπόδια και στην εσωτερική φθορά.

Χωρίς μεσάζοντες

Η Εθελοντική Ομάδα Πιερίας επεκτάθηκε στη συνέχεια σε μία ακόμα δράση, που την ονόμασε "Χωρίς μεσάζοντες" και αφορά στη μαζική αγορά φθηνών και ποιοτικών ειδών διατροφής . Η πρώτη παραγγελία πατάτας έγινε στον παραγωγό Λευτέρη Κεσόπουλο, από το Νευροκόπι Δράμας.

"Τον πήραμε τηλέφωνο και τον ρωτήσαμε: Πόσα θέλεις για να μας πουλήσεις πατάτες σε τιμή που συμφέρει όλους μας; Θέλουμε να είσαι κι εσύ ικανοποιημένος και να πεις δόξα το Θεό, πούλησα σε καλή τιμή φέτος. Μας είπε 23 λεπτά το κιλό και του δώσαμε 25, μέσα, βέβαια, ο ΦΠΑ και η απόδειξη, όλα νομιμότατα. Πριν είχαμε ελέγξει όλες τις νομικές παραμέτρους της συναλλαγής με δικούς μας νομικούς και πατάγαμε γερά στα πόδια μας".

Προκειμένου να αποφασίσουν σε ποιον παραγωγό θα δώσουν την παραγγελία, τα μέλη της Ομάδας οργανώνουν ανοιχτό δειγματισμό στην κεντρική πλατεία της Κατερίνης. Ετοιμάζουν για κάθε υποψήφιο προμηθευτή ένα τραπέζι, στο οποίο εκθέτει το προϊόν του. Αφού οι πολίτες περάσουν απ' όλα τα τραπέζια για να δοκιμάσουν τα προϊόντα και να συζητήσουν με τους παραγωγούς, μετά ψηφίζουν σε κάλπη ποιον προτιμούν.

Όταν οι παραγωγοί φέρνουν τα προϊόντα στην Κατερίνη, εκατοντάδες εθελοντές συμμετέχουν στο βαρύ έργο της διανομής. "Δεν είναι απλή υπόθεση να διατεθούν 125 τόνοι λάδι σε 3.500 οικογένειες μέσα σε 5 ώρες. Διαθέτουμε οργάνωση, πειθαρχία και, προπάντων, αγάπη γι' αυτό που κάνουμε. Ωστόσο, παρά την κούραση, δεν παραλείπουμε να το γλεντάμε. Μετά τη διανομή, ετοιμάζουμε φαγητό και τρώμε όλοι μαζί".

Στους χώρους διανομής εμφανίστηκαν μερικές φορές κάποιοι πολιτευτές, τους οποίους έδιωξαν τα μέλη της Ομάδας, λέγοντάς τους: Μην ξανάρθετε, δεν είμαστε εμείς το μπαγκράουντ της δικής σας φωτογραφίας. Αν θέλετε να προσφέρετε, φορέστε τη φόρμα σας κι ελάτε, τίποτα άλλο".

Κοινωνικό Παντοπωλείο

Το 2011 η Εθελοντική Ομάδα, σε συνεργασία με τους Γιατρούς του Κόσμου, δημιούργησε το "Κοινωνικό Παντοπωλείο", με σκοπό τη συγκέντρωση τροφίμων και τη δωρεάν διανομή τους σε φτωχές οικογένειες. Καθώς η Ομάδα δεν διέθετε χώρους συγκέντρωσης τροφίμων, αποφάσισε να καταλάβει τον παλαιό Καπνικό Σταθμό Κατερίνης, ο οποίος αποτελείται από μια μεγάλη δημόσια έκταση με αρκετά εγκαταλελειμμένα κτίρια, που ρήμαζαν επί πολλά χρόνια αναξιοποίητα. "Ο εισαγγελέας και η Αστυνομία που κατέφθασαν στην ουσία μας έδειξαν τον δρόμο για να νομιμοποιήσουμε την πράξη μας. Ο αστυνομικός διευθυντής μάς είπε ότι γνωρίζει πολύ καλά ποιοι είμαστε, αφού και ο ίδιος αγοράζει από εμάς φθηνά προϊόντα χωρίς μεσάζοντες".

Ο άλλοτε εγκαταλελειμμένος χώρος είναι σήμερα γεμάτος με εθελοντές, που κατανέμουν τα τρόφιμα σε δέματα. Η Εθελοντική Ομάδα έχει καταγράψει τις φτωχές οικογένειες και έχει βαθμολογήσει με τη βοήθεια δικών της κοινωνικών λειτουργών τη δυσκολία επιβίωσης της καθεμίας.

Το Κοινωνικό Παντοπωλείο τροφοδοτεί κάθε μήνα εβδομήντα με ενενήντα οικογένειες, στις οποίες αντιστοιχούν τριακόσια πενήντα περίπου άτομα, εκ των οποίων τα εκατόν σαράντα είναι παιδιά. Δεν ενισχύονται κάθε μήνα οι ίδιες οικογένειες, εκτός από δώδεκα μονογονεϊκές και κάποιες άλλες με κατάκοιτα από αρρώστιες μέλη.

Η Ομάδα έχει δημιουργήσει και τη δράση με την ονομασία "Φασολάδα αλληλεγγύης", για να αντιμετωπίσει πολύ δύσκολες καταστάσεις, όπως σε περιπτώσεις λιμού. Για τον σκοπό αυτό διαθέτουν ειδικό εξοπλισμό, με τον οποίο μπορούν να μαγειρέψουν για εκατόν πενήντα άτομα σε υπαίθριο χώρο, αν χρειαστεί ακόμη και χωρίς ρεύμα.

Ενώσανε τις δυνάμεις τους

Στον Καπνικό Σταθμό μιλήσαμε με μερικούς εθελοντές και τους ζητήσαμε να μας περιγράψουν την πορεία τους στην Εθελοντική Ομάδα. Ο Γιώργος Κωτίδης μας είπε: "Μπήκα στην Ομάδα πριν από ενάμιση χρόνο, μετά από μια συγκέντρωση που έκαναν στην κεντρική πλατεία της Κατερίνης. Μέχρι τότε ήμουν επιφυλακτικός, επειδή φοβόμουν ότι κρύβονται κόμματα από πίσω. Μόλις τους είδα από κοντά κατάλαβα ότι είναι πολύ καλύτεροι απ' ότι νόμιζα και βεβαιώθηκα ότι οι προθέσεις τους είναι αγνές. Από τη στιγμή που μπήκα δεν έχω απουσιάσει από τις δράσεις ούτε μία φορά. Ποτέ δεν άκουσα κομματικές συζητήσεις στην Ομάδα, απεναντίας είδα ανθρώπους να αποχωρούν από κόμματα για να έρθουν κοντά μας".

Ο απόστρατος αξιωματικός της Αεροπορίας Βαγγέλης Βαρούτας μας είπε ότι μπήκε στην Εθελοντική Ομάδα μετά από ένα ντοκιμαντέρ που πρόβαλαν τα μέλη της με θέμα την οικονομική κρίση. "Από εκείνη τη στιγμή αποφάσισα να ενώσω τις δυνάμεις μου με τους άλλους εθελοντές και να μην περιμένω άπραγος την καταστροφή. Με γέμισαν ελπίδα αυτοί οι άνθρωποι, επειδή βοηθούν να επιστρέψει το χαμόγελο στα χείλη μερικών ανθρώπων σε μια εποχή που βλέπεις μόνο κατσουφιασμένα πρόσωπα γύρω σου".

Η καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης Μαρία Τασοπούλου αναφέρθηκε και στον παιδαγωγικό χαρακτήρα της Εθελοντικής Ομάδας. "Συμμετείχαμε πρώτη φορά οικογενειακώς στη δράση προστασίας του Ολύμπου. Οι άνθρωποι έχουν από τη φύση τους δοτικές ανάγκες, οι οποίες, όμως, πρέπει να καλλιεργούνται από τη σχολική ηλικία για να μην ατονούν".

Ο Βαγγέλης Γκούντας μάς περιέγραψε την πρώτη του εμπειρία στο Κοινωνικό Παντοπωλείο: "Όταν μοίρασα για πρώτη φορά τρόφιμα σε φτωχές οικογένειες, ένιωσα ανάλαφρος. Έτσι είχα νιώσει και όταν είχα δώσει κάποτε αίμα. Σαν να απέκτησα φτερά".
(Σημείωση:Οι περισσότερες φωτογραφίες του παρόντος άρθρου έχουν ευγενικά παραχωρηθεί από το αρχείο της Εθελοντικής Ομάδας Πιερίας)
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΗΓΗ: www.greecewithin.com

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Επιτροπή δειγματισμού προϊόντων, που προσφέρουν απ' ευθείας οι παραγωγοί.

Το ιδρυτικό μέλος της Εθελοντικής Ομάδας Ηλίας Τσολακίδης συσκευάζει τρόφιμα στο Κοινωνικό Παντοπωλείο.

Ο ποδοσφαιριστής της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου Κυριάκος Παπαδόπουλος συμμετέχει κι αυτός στη δράση επιτήρησης του Ολύμπου.

Εθελοντές συσκευάζουν τρόφιμα σε κιβώτια, που θα τροφοδοτήσουν εβδομήντα με ενενήντα οικογένειες.

Συχνά οργανώνουν δημόσιες συζητήσεις για να αφουγκράζονται τις απόψεις και τις ανάγκες των πολιτών.

Γύρω από τα πρώτα τσουβάλια πατάτας, που έφτασαν χωρίς την εμπλοκή μεσαζόντων, στήθηκε ποντιακός χορός. Το πρώτο βήμα είχε γίνει…

Ο παλαιός Καπνικός Σταθμός Κατερίνης που κατελήφθη από την Εθελοντική Ομάδα.

Φασολάδα αλληλεγγύης.

Διαθέτουν ειδικό εξοπλισμό, με τον οποίο μπορούν να μαγειρέψουν για εκατόν πενήντα άτομα σε υπαίθριο χώρο, αν χρειαστεί ακόμη και χωρίς ρεύμα.

---