Η Βηρυτός είναι μια εύθραυ­στη πολυεθνική και πολυθρησκευτική πόλη, που αποτελεί ένα από τα πιο φλεγόμενα μέρη του κόσμου. Στον Λίβανο μαίνονται επί δεκαετίες πόλε­μοι, ενώ παίζονται τεράστια γεω­πολιτικά παιχνίδια από τις μεγάλες δυνάμεις. Είναι τόσες πολλές οι συγκρουόμενες τάσεις στη χώρα αυτή, που είναι κυριολεκτικά αδύνατες οι μονοσήμαντες πολιτικές αναλύσεις. Με μια γενίκευση, όμως, υπάρχουν δύο μεγάλα ρεύματα στον Λίβανο, το δυτικόφιλο και το αραβικό.

Διχασμένοι μουσουλμάνοι

Οι εύποροι και δυτικοποιημένοι σουνίτες μουσουλμάνοι, καθώς και οι Δρούζοι μουσουλμάνοι, επιθυμούν ολοκληρωτική απεμπλοκή της χώρας από τη Συρία, την οποία θεωρούν ως επεκτατική δύναμη, παρόλο που είναι κι αυτή σουνιτική και έχει αποσύρει πλέον τις στρατιωτικές δυνάμεις της από τον Λίβανο. Οι ίδιοι δεν αναγνωρίζουν ζωτικό πολιτικό χώρο στη φιλοϊρανική και σιιτική κοινότητα Χεζμπολάχ, ενώ θεωρούν τους Παλαιστίνιους ως πηγή αναταραχής και αστάθειας και πολύ θα ήθελαν να τους εκδιώξουν από τον Λίβανο.

Από την άλλη μεριά, η σιιτική Χεζμπολάχ και οι φτωχοί σουνίτες μουσουλμάνοι αντιπροσωπεύουν το μαχητικό αραβικό και ισλαμικό πρόσωπο του Λιβάνου. Η Συρία, που τους υποστηρίζει σθεναρά, απέσυρε τις δυνάμεις της από τον Λίβανο με τον όρο να μείνει ο έλεγχος της κοιλάδας Μπεκάα στη Χεζμπολάχ.

Από τότε που η Συρία έχα­σε τα υψώματα του Γκολάν από το Ισραήλ, δεν επιθυμεί η κοιλάδα Μπεκάα να περάσει στον έλεγχο εχθρικών δυνάμεων, επειδή βρίσκεται στα δυτικά σύνορά της και έχει μεγάλη οχυρωματική σημασία. Καθώς ολόκληρη η  Μέση Ανα­τολή είναι σχεδόν επίπεδη, όλα τα υψώ­ματα, συμπεριλαμβανομένων αυτών της κοιλάδας Μπεκάα, είναι περιζήτητα από στρατηγική άποψη, ιδιαίτερα για στρατούς σαν το συριακό, που υστερεί τεχνολογικά έναντι του ισραηλιτικού.

Ισχυροί χριστιανοί

Οι καθολικοί χριστιανοί, που αποτελούν το 30% του γενι­κού πληθυσμού, συμφωνούν με τον δυτικό προσανατολισμό του Λιβάνου, αλλά στην ουσία έχουν εγκαθιδρύσει μια δική τους χώρα μέσα στο ταραγμένο μουσουλμανικό περιβάλλον της Μέσης Ανατολής. Στα υψώματα γύρω από τη Βηρυτό δεσπόζουν τεράστια αγάλματα του Χριστού και της Παναγίας, που υπο­δηλώνουν σκοπίμως υπερβολικά το δικαίωμά τους να επιβιώνουν στην καρδιά του μουσουλμανικού κόσμου και να συμμετέχουν με αποφασιστικό ρόλο στη διακυβέρνηση του Λιβάνου.

Η Βηρυτός χωρίζεται στον χριστιανικό και μουσουλμανικό τομέα, όχι με μπάρες ή τείχη, αλλά με μια νοητή γραμμή που οι αντίπαλοι γνωρίζουν πολύ καλά και κανείς ένοπλος από τις δύο πλευρές δεν τολμάει να την παραβιάσει. Οι πολίτες, όμως, και τα αυτοκίνητα περνούν από τον ένα τομέα στον άλλο, για λόγους εργασιακούς, εμπορικούς και ψυχαγωγικούς.

Κατατρεγμένοι Παλαιστίνιοι

Οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες συντάσσονται με τη Χεζμπολάχ, επειδή μόνο αυτή τους συμπαρίσταται, και γι’ αυτό αντιμετωπίζουν συχνά την οργή των υπόλοιπων Λιβανέζων και φυσικά των Ισραηλινών. Το επίπεδο της ζωής στους παλαιστινιακούς καταυλισμούς είναι άθλιο και αποτελεί μεγάλη ντροπή για τις μεγάλες δυνάμεις η παθητική στάση τους απέναντι στον ατέλειωτο κατατρεγμό αυτού του μαρτυρικού λαού.    

Οι Ισραηλινοί από τη μια μεριά βολεύονται με τον διχασμό των Λιβανέζων, οι οποίοι δεν αποτελούν ενιαία δύναμη ικανή να τους απειλήσει, από την άλλη αυτός ο διχασμός αφήνει ανεξέλεγκτη τη Χεζμπολάχ να τους προκαλεί αιματηρά πλήγματα στα βόρεια σύνορά τους. Κατά καιρούς ανταποδίδουν τα χτυπήματα με δυσανάλογα σκληρά στρατιωτικά αντίποινα, πλήττοντας αναπόφευκτα και τον άμαχο πληθυσμό του νότιου Λιβάνου, ο οποίος σ’ αυτές τις περιοχές είναι σε μεγάλο ποσοστό παλαιστινιακός.

Αντίθετες κουλτούρες

Στον χριστιανικό τομέα τα ήθη είναι σαφώς πιο απελευθερωμένα από τον μουσουλμανικό, αλλά με κανέναν τρόπο αποχαλινωμένα. Τα ιατρικά κέντρα παρέχουν υγειονομικές υπηρεσίες παγκόσμιας κλάσης και οι ξενοδοχειακές μονάδες προσφέρουν ανέσεις υψηλότατου επιπέδου.

Στον μουσουλμανικό τομέα υπάρχει τα τελευταία χρόνια σημαντική ανάπτυξη, η οποία θα ήταν μεγαλύτερη αν οι ισραηλινός στρατός δεν κατέστρεφε τις υποδομές με τις συχνές εισβολές του. Η αραβική κουλτούρα έχει δημιουργήσει εξαιρετικής αισθητικής σύγχρονα κτίρια και καταστήματα, πέραν των «μαγικών» ανατολίτικων παζαριών, που δεν τα επηρεάζει ο χρόνος.

Η ψυχαγωγία είναι περιορισμένη, αλλά ποιοτική στις μουσουλμανικές γειτονιές, σε σχέση με τα χριστιανικά κέντρα διασκέδασης, που είναι πιο θορυβώδη, αλλά αρκετά ευπρεπή. Στις χριστιανικές παραλίες, όπου είναι χιλιάδες οι λουόμενοι τα καλοκαίρια, δεν παρατηρούνται ιδιαίτερα προκλητικές συμπεριφορές και εμφανίσεις. Στις μουσουλμανικές παραλίες οι συγκριτικά ελάχιστοι λουόμενοι είναι εμφανώς πιο συντηρητικοί στην εμφάνιση, ιδιαίτερα οι γυναίκες. 

Επικίνδυνη η φωτογράφηση

Όταν συμβιώνουν τόσο κοντά δύο διαφορετικοί πολιτισμοί, σέβεται ο ένας τις ιδιαιτερότητες του άλλου. Αυτή η διασταύρωση των πολιτισμών κρύβει μαγεία για τους ταξιδιώτες, οι οποίοι, όμως, ειδικά στη Βηρυτό, πρέπει να είναι προσεκτικοί και καθόλου προκλητικοί, περισσότερο στον μουσουλμανικό τομέα, όπου υπάρχει μεγαλύτερη καχυποψία και τα πνεύματα είναι μονίμως τεταμένα.

Όσον αφορά στους φωτογράφους, δεν πρέπει να χρησιμοποιούν ογκώδη εξοπλισμό, γιατί μπορεί να θεωρηθεί ότι κατασκοπεύουν για λογαριασμό εχθρικών δυνάμεων. Θα μου μείνει αξέχαστη η αυστηρή προειδοποίηση που μου έδωσε ένας σερβιτόρος σ’ ένα καφενείο στον μουσουλμανικό τομέα της πόλης: «Πρόσεξε, αν συνεχίσεις να φωτογραφίζεις βομβαρδισμένα κτίρια θα σε σκοτώσουν». Πώς ήξερε αυτός τι θέματα φωτογράφιζα πριν καθίσω στο καφενείο του; Μήπως κάποιοι με παρακολούθησαν και του το είπαν;

Πάντως, οι Έλληνες στον Λίβανο αντιμετωπίζονται με λιγότερη καχυποψία από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ταξιδιώτες. Για τους μουσουλμάνους Λιβα­νέζους η επίκληση της ελληνι­κής καταγωγής αποτελεί ένα ιδιότυπο διαβατήριο και δεν ενο­χλούνται καθόλου που είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί, επειδή η θρησκεία μας, όπως λένε, γεννήθηκε στα ίδια εδάφη με τη δική τους και δεν ήρθε απ’ έξω, ούτε σχετίζε­ται με τους σταυροφόρους. Την ίδια θερμή αποδοχή έχουν οι Έλλη­νες και από τους καθολι­κούς χριστιανούς του Λιβάνου. Στην ταραγμένη Μέση Ανατολή όλοι χωρίς εξαίρεση οι λαοί, Άραβες, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, σέβονται τους Έλληνες.
ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΗΓΗ: www.greecewithin.com

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Η παραλιακή λεωφόρος στον μουσουλμανικό τομέα.

Εξαιρετικής αισθητικής μουσουλμανικό εστιατόριο.

---