Η φυλακή στην οποία κλείστηκε ο Ρήγας Φεραίος το 1897 μετά τη σύλληψή του στην Τεργέστη υπάρχει ακόμα. Επίσης υπάρχει και το νοσοκομείο που νοσηλεύτηκε μετά την απόπειρα αυτοκτονίας που έκανε στη φυλακή, διαισθανόμενος τα μαρτύρια που τον περίμεναν.

Η φυλακή αποτελείται από το παραδοσιακό παλαιό κτήριο της πρόσοψης, που παραμένει σχεδόν απαράλλαχτο, και άλλα νεότερα κτήρια πίσω απ’ αυτό. Οι εσωτερικοί χώροι της παλαιάς φυλακής είναι σκουρόχρωμοι και με δαιδαλώδεις διαδρόμους, στους οποίους έχουν τοποθετηθεί διαδοχικές μεταλλικές πύλες με μπάρες. Κάθε φορά που οι φύλακες ανοιγοκλείνουν με τελετουργικό τρόπο τις μπάρες ο μεταλλικός ήχος αντηχεί υποβλητικά μέσα σε ολόκληρο το κτήριο. Όταν φυλακίστηκε εκεί ο Ρήγας, και με δεδομένη τη σκληρότητα της τότε αυστριακής αστυνομίας, η ατμόσφαιρα σ’ αυτή τη φυλακή θα ήταν πολύ ζοφερή. Υπενθυμίζεται ότι η Τεργέστη εκείνη την εποχή ανήκε στην Αυστρία και όχι στην Ιταλία.

Ο Ρήγας Φεραίος συνελήφθη στην Τεργέστη από την αυστριακή αστυνομία στις 19 Δεκεμβρίου 1797 και οδηγήθηκε σ’ αυτή τη φυλακή, όπου μετά από ανάκριση 10 ημερών αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει αυτοτραυματιζόμενος με μαχαίρι. Αφού νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο της Τεργέστης για ενάμιση μήνα, μεταφέρθηκε σιδηροδέσμιος στη Βιέννη, όπου φυλακίστηκε για 3 ακόμα μήνες.

Στη συνέχεια οι Αυστριακοί τον παρέδωσαν στους Τούρκους του Βελιγραδίου, οι οποίοι αφού τον βασάνισαν βάναυσα τον στραγγάλισαν στις 24 Ιουνίου 1798 και πέταξαν το σώμα του στον Δούναβη. Έπεσαν σαν αρπαχτικά επάνω του και τον εξόντωσαν παρά τις διεθνείς εκκλήσεις συμπαράστασης, επειδή γνώριζαν καλά ότι παίζει τεράστιο ρόλο στην ωρίμανση της επαναστατικής ιδέας των Ελλήνων.

Ήταν αυτός που μεταξύ πολλών άλλων έγραψε τον Θούριο, έναν πατριωτικό ύμνο που τραγουδούσε σε συγκεντρώσεις και ξεσήκωνε τους Έλληνες. Επίσης συνέταξε τη Χάρτα, έναν μνημειώδη χάρτη μεγάλων διαστάσεων, που απεικονίζει τον ελληνικό χώρο και την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Στη Χάρτα προσάρτησε και τοπογραφικά σχέδια αρχαίων ελληνικών πόλεων, καθώς και πολλά στοιχεία και παραστάσεις της ελληνικής ιστορίας και μυθολογίας.

Μέχρι τότε οι σκλαβωμένοι Έλληνες δεν είχαν σαφή εικόνα του Ελλαδικού χώρου, ούτε γνώριζαν με ακρίβεια τη θέση των εμβληματικών αρχαιοελληνικών και βυζαντινών πόλεων και μνημείων. Ο Ρήγας Φεραίος με τη Χάρτα του έδειξε πού βρίσκονται οι Παρθενώνες της ελληνικής φυλής και εικονογράφησε το όραμα της ελευθερίας.

Ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης περιγράφει με εξαιρετικό τρόπο την αξία του Ρήγα Φεραίου και τη σημασία της Χάρτας του: «Ο Ρήγας είναι ο μέγας ευεργέτης της φυλής μας. Το αίμα του είναι άγιο και το μελάνι του πολύτιμο. Δημοσίευσε γεωγραφία του τόπου μας και βλέπαμε τα Ολύμπια στο χάρτη και ζωγραφισμένα τα πρόσωπα των παλαιών σοφών και ηρώων της πατρίδας μας». (Τερτσέτη Άπαντα, τόμος 3ος, σελ. 64, Εκδ. Γιοβάνη, 1967)
ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΗΓΗ: www.greecewithin.com