Η ιστορική αυτή εκκλησία με τα μυθικά ψηφιδωτά ακολουθεί τη μοίρα της πολύπαθης Αγιάς Σοφιάς και πέφτει θύμα του εκδικητικού σκοταδισμού. Σύντομα, μαύρες κουρτίνες θα στερήσουν αυτή την υψηλή τέχνη από την ανθρωπότητα. Οι συμβολισμοί είναι πολλοί, πολυεπίπεδοι και αναχρονιστικοί. Η υπεροχή του Ισλάμ, το δίκαιο της κατάκτησης, η ανυπακοή στη Δύση· κι όμως, αυτό που φαίνεται να κυριαρχεί είναι το μίσος για τον προκάτοχο και ένας θυμός που δεν μπορεί να τον κατευνάσει ούτε ο χρόνος, ούτε η μαγεία της τέχνης. ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΗΓΗ: www.greecewithin.com 

Κατά την παράδοση, στις 29 Μαΐου 1453, ένας καλόγερος της Μονής Βαλουκλή στην Κωνσταντινούπολη τηγάνιζε ψάρια δίπλα στο αγιασμένο νερό που αναβλύζει στα θεμέλια του μοναστηριού, όταν κάποιος του μετέφερε την είδηση πως η Πόλη αλώθηκε. «Μόνο αν τα ψάρια πηδήξουν απ’ το τηγάνι και πέσουν στο αγίασμα θα σε πιστέψω», απάντησε ο καλόγερος. Πριν τελειώσει τη φράση του τα μισοτηγανισμένα ψάρια πήδηξαν στο νερό. Έτσι το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής πήρε το όνομα Βαλουκλή, από την τουρκική λέξη βαλούκ, που σημαίνει ψάρι.

Φωτογραφικό οδοιπορικό στον χώρο της Ταφής και Ανάστασης του Χριστού Χριστιανοί από όλη τη Γη συρρέουν εκεί και δονούνται από συγκίνηση. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από την αύρα που διαχέεται στην ατμόσφαιρα, όλοι εγκλωβίζονται, ακόμα και οι μη θρησκευόμενοι. Δεν είναι μόνο ένας επιβλητικός ναός, αλλά ένα δαιδαλώδες σύμπλεγμα λατρευτικών χώρων που μοιάζει με λαβύρινθο. Ανεβοκατεβαίνεις σκαλοπάτια, διασχίζεις τούνελ, βλέπεις ρασοφόρες μορφές όλων των φυλών και χρωμάτων να κινούνται στο σκοτάδι σαν σκιές, φτάνεις σε μικροσκοπικές εκκλησούλες στα έγκατα της γης και ακούς ατέρμονες ύμνους που δεν διακόπτονται ποτέ επί αιώνες, που τους ψέλνουν εναλλασσόμενοι μοναχοί, σαν σκυταλοδρόμοι σε μια αέναη πορεία που οδηγεί σε ένα μαγικό φως.

«Έχω μάθει να ξεχωρίζω τους Γιουνάν (Έλληνες) τόσα χρόνια που κάνω αυτή τη διαδρομή. Όλο τον χρόνο δεν σταματούν να επισκέπτονται προσκυνητές από το Γιουνανιστάν (Ελλάδα) τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης», μας είπε ένας ηλικιωμένος Τούρκος, ο κύριος Ομέρ, που καθόταν δίπλα μας στο καραβάκι, κατά τη διάρκεια της διαδρομής προς τη Χάλκη.

Φτάσαμε στην Παναγία των Βλαχερνών το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, λίγο πριν αρχίσει η αναστάσιμη λειτουργία και το μάτι μας έπεσε αμέσως στη μαρμάρινη πλάκα που έχει χαραγμένο επάνω της τον Ακάθιστο Ύμνο.

Είναι ελάχιστοι οι Έλληνες που απέμειναν στην Κωνσταντινούπολη και πολλές οι βυζαντινές εκκλησίες. Ακόμα κι αν εκκλησιάζονταν όλοι κάθε μέρα, κάποιες απ’ αυτές θα έμεναν άδειες. Οι Ρωμιοί, όμως, δεν το βάζουν κάτω και βρίσκουν τρόπους να ζωντανέψουν τις εκκλησίες και να μην τις αφήσουν να ερημωθούν. Έτσι, κάθε Μεγάλη Παρασκευή τηρούν το πολίτικο έθιμο του προσκυνήματος των Επτά Επιταφίων, που εξασφαλίζει τη συνεχή κινητικότητα του ολιγάριθμου ελληνικού στοιχείου σε πολλές εκκλησίες ταυτόχρονα. Κάτι γνώριζε ο αείμνηστος Πατριάρχης Αθηναγόρας, που έλεγε: «Εμείς οι Ρωμιοί της Πόλης είμαστε λίγοι, αλλά αμέτρητοι».